Yurt dışı alışveriş kısıtlamasının tüketiciye ve piyasaya etkisi
4458 Sayısı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar Cumhurbaşkanı kararı ile Resmi Gazete de yayımlandı.
4458 Sayılı Gümrük Kanunun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda değişiklik yapılarak e-ticarette yurtdışı alışveriş sınırı 30 Euro’ya düşürüldü.
E-ticarette 30 Euro’nun altındaki eşya için AB’den gelirse yüzde 30, diğer ülkelerden gelirse yüzde 60 vergi getirildi.
Bu kararın tüketiciyi olumlu etkileyen yönleri olacağı gibi olumsuz etkileyen yönleri de olabilir.
Öncelikle bazı dünya çapında faaliyet gösteren online alışveriş siteleri ve firmalar (Nike, Amazon gibi) Türkiye’ye yönelik uluslararası satışlarını askıya aldı. Gerekçe olarak da Türkiye’den verilen siparişlerin teslimatında sorun yaşanmaması, Türkiye pazarındaki faaliyetlerini yeniden düzenlemek ve gümrük süreçlerinde yaşanan aksaklıkları çözmek olarak gösterildi. Yeni gümrük düzenlemeleri uluslararası firmaların pazarlama stratejilerini yeniden şekillendirecek gibi gözükmekte.
Türkiye’de tüketicilerin alışveriş deneyimi, tercihi ve beklentileri önemli ölçüde etkilenecektir.
Bu uygulamanın tüketiciye yansıyan olumlu ve olumsuz yönleri:
Yurtdışından alışverişlere kısıtlama getirilmesi tüketiciler açısından oldukça yararlı olmuştur. Gerek cayma hakkının kullanılması ve bedel iadesinin transferinde, gerekse garanti kapsamında alınması gereken hizmetlerde sıkıntılar oluşuyordu. Bilindiği gibi AB ülkelerinde garanti süresi bir yıl, bizde ise asgari iki yıldır. Bu açıdan tüketiciye yansımaları olumlu olacaktır.
Yurt dışından alışveriş sitelerindeki uygun fiyat ve iç piyasadaki online alışveriş siteleri ile rekabet oluştururken bu durumun ortadan kalkma ihtimali nedeniyle piyasanın fiyat uygunluğuna olumsuz etkisi olacaktır.
Tüketici, Yurt dışı online siteleri ile rekabet etmekten kurtulacak olan yurt içindeki online alışveriş sitelerinin uygulamaları ile mağdur edilebilir. Fiyat uygunluğu, müşteri memnuniyeti vs. Bunun yanında ülke içindeki online sitelerin rekabete aykırı eylemleri yani birlikte fiyat belirleme vb söz konusu olabilir.
Türkiye içinde yerli firmalarımıza imkan sağlanmalı ki sektördeki 6-7 büyük online alışveriş sitesinin insafına piyasa bırakılmasın. Kaldı ki bu firmalarda ağırlıklı sermaye durumu yabancıların elindedir. Türk müteşebbis teşvik edilmeli, piyasaya girmesi desteklenmelidir ki tam rekabet ortamı sağlanabilsin.
Av. İbrahim Güllü
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan Vekili