TÜKETİCİ BÜLTENİ
Tüketici hak ihlalleri ile mücadele eden Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED)’na bağlı Tüketici Başvuru Merkezi’nce (TBM) tüketici konusunda gelişmeleri sizler için Tüketici Bülteninde derledik.
TÜKETİCİ GÜNDEMİNDE GEÇEN HAFTA
VATANDAŞ ŞİKAYET ETTİ, KURUL CEZALANDIRDI!
Bir zincir markete ait internet sitesinde satışa konu olan buharlı ütünün tanıtımında, ürünün otomatik kapanma özelliğinin olduğunun belirtildiği ancak satın alan tüketiciye gönderilen üründe bu özelliğin bulunmadığı anlaşıldı. Tanıtımın tüketicileri yanıltıcı nitelikte olduğunu değerlendiren Kurul, markete 347 bin 128 lira idari para ve reklamları durdurma cezası verdi.
BANKADA PARASI OLAN VATANDAŞLARA UYARI GELDİ!
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) son para politikaları ve düzenlemeleri, bankaların kaynak maliyetlerini artırarak, karlılık oranlarında önemli değişikliklere neden oldu. Bazı bankalar ise bu karlılık oranlarını artırmak için tüketiciye yönelik uygulamalarında hukuka aykırı ve vatandaş aleyhine işlemlere yer verdi. Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez konuyla ilgili vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu.
BOŞ TAHLİYE TAAHHÜDÜ FOTOKOPİSİ, İSPAT DELİLİ SAYILMAZ.
Boş belgenin fotokopi olduğu, (boş tahliye taahhüdünün fotokopisi) tahliye taahhütnamesinin kira sözleşmesi ile birlikte yapıldığının ispatı bakımından yeterli değildir. Kaldı ki belgenin boş olarak imzalanmış olması da belgenin geçersizliği anlamına gelmez. Tahliye taahhüdü geçerlidir. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2017/3375 E. , 2017/5844 K.
YEMEK-SERVİS KIRTASİYE ÜCRETLERİ ŞİŞİRİLİYOR: ÖZEL OKULLARDA GİZLİ ZAM MI VAR?
Velilerin çoğunun çocuklarının eğitim aldığı kurum ile karşı karşıya kalmak istemediği ancak ‘dayatma’ ile sunulan ek ürün- hizmet ücretlerinin geri alınabileceği belirtiyor Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu diyor ki: “6502 sayılı Tüketici Kanunu’nun 7. maddesinde, özel okulun ‘dayatma’ ile sattığı yani sipariş edilmeyen yemek, etüt, kitap gibi ürün ve hizmetler için satıcının hak iddia edemeyeceği, veli bu ek hizmetleri almış, kullanmış ve kullanırken sessiz kalmış olsa dahi bunun ‘kabul’ anlamına gelmediği açıkça belirtilmiştir. Biliyoruz ki veliler çocuklarının ‘kaydı yenilenmez’ korkusu ile bu ek hizmetleri kabul etmek zorunda kalıyor. Buraya bir not bırakalım: Yasaya göre ek hizmetlerle ilgili (104 bin TL’ye kadar) itiraz süresi 10 yıldır. Okula, delil olabilmesi için, ek hizmet bedellerinin yüksek olmasından kaynaklı olarak bu hizmetleri istemediğinizi içeren bir e-posta atın, kopyasını da saklayın. 10 yıl içinde istediğiniz zaman dava açıp, ek ücretleri geri alabilirsiniz.
ÖZEL OKULLARDAKİ FAHİŞ FİYATLARA KARŞI VELİLER NE YAPABİLİR?
Özel okullarda yeni dönemin zamlı fiyatları açıklanmaya başladı. Özel okullarda, ek kalemler altında zam oranı yüzde 200’e ulaştı. Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, tüketicilerin buna karşı yapabileceklerini anlattı.
REKLAM KURULU DİJİTAL ARAŞTIRMA RAPORU AÇIKLANDI
Reklam Kurulu Sosyal Medya Reklamları, Oyun Reklamları, Kişisel Fiyatlandırma, Arama Motoru Reklamlarını İçeren Araştırma Raporunu Tamamladı Son dönemlerde hızlanan dijitalleşme süreci ile tüketicilerin daha fazla çevrimiçi ortamlara yönelmesine ve daha fazla dijital reklam ve uygulamayla karşılaşmasına sebebiyet vermiş bulunmaktadır. Bu durum, Reklam Kurulu gündeminde görüşülen dosyalara da yansımış, 2023 yılında Kurul gündeminde görüşülerek karara bağlanan dosyaların % 79’unu dijital mecralarda yayınlanan reklamlar ve uygulamalar oluşturmuştur.
Ticaret Bakanlığınca açıklanan rapora ilişkin bilgilendirmeye şöyle;
Reklam Kurulu Sosyal Medya Reklamları, Oyun Reklamları, Kişisel Fiyatlandırma, Arama Motoru Reklamlarını İçeren Araştırma Raporunu Tamamladı
2023 Yılında Karara Bağlanan Dosyaların %79’unu Dijital Mecralarda Yayınlanan Reklamlar ve Uygulamalar Oluşturmuştur
Son dönemlerde hızlanan dijitalleşme süreci ile birlikte tüketicilerin daha fazla çevrimiçi ortamlara yönelmesine ve daha fazla dijital reklam ve uygulamayla karşılaşmasına sebebiyet vermiş bulunmaktadır. Bu durum, Reklam Kurulu gündeminde görüşülen dosyalara da yansımış, 2023 yılında Kurul gündeminde görüşülerek karara bağlanan dosyaların %79’unu dijital mecralarda yayınlanan reklamlar ve uygulamalar oluşturmuştur. Hem Reklam Kurulu gündeminde görüşülen dosyalar, hem de dijital geçiş sürecinde tüketicinin korunmasına ilişkin yapılan inceleme, araştırma ve uluslararası çalışmalar, tüketici dostu olmayan ya da tüketicileri manipüle edici şekillerde tasarlanabilen ve dijital ortamlarda tüketicileri yanıltan, bilgi eksikliklerini istismar eden, ekonomik davranış biçimlerini bozan uygulamaların “karanlık ticari tasarımlar” (Dark Commercial Patterns) gibi çok çeşitli şekillerde ortaya çıktığını göstermektedir. Tüketicilerimizin bu tür yeni nesil reklam ve ticari uygulamalar karşısında daha etkin bir şekilde korunmasını amaçlayan “Dijital Tüketicinin Korunması Projesi/Faz I: Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar” Projesi “Dijital Geçiş” sürecinin dinamik yapısının getirdiği gereklilikler doğrultusunda 2023 yılında Ticaret Bakanlığı tarafından hayata geçirilmiş, dijital mecralarda tüketici davranışlarını etkilemeye yönelik uygulamaların tespit edilmesi amacıyla gerçekleştirilen saha araştırmasının Aralık ayında rapor haline getirilmesiyle birlikte Proje’nin ilk aşaması tamamlanmıştır.
Kişisel Verilerin Paylaşılması Noktasında İki Tüketiciden Biri Endişeli
*“Çevrimiçi Yorumlar”dan, “Arama Motoru Reklamları”na “Sosyal Medya Reklamları”ndan, “Kişisel Fiyatlandırma”ya ve “Oyun Reklamları”na kadar dijital tüketicinin sıklıkla karşılaştığı reklam ve uygulamalara ilişkin başlıkları içeren araştırma kapsamında elde edilen sonuçlara aşağıda yer verilmiştir.
* Araştırmaya katılanların %48 ’inin yüksek düzeyde dijital mecra kullandığı ve internet kullanan her 10 kişiden 4 ’ünün bir mal ya da hizmet satın alma aşamasında internet reklamlarından etkilendiği görülmüştür.
* Araştırma raporunun çarpıcı sonuçlarından biri ise dijital tüketicilerin yaklaşık %65’inin internet siteleri ya da uygulamalarında yer alan içeriklerdeki reklamları ayırt etme noktasında zorlandıkları tespit edilmiştir.
* Kişisel verilerin paylaşımı konusunda her 2 tüketiciden 1’i endişeli iken her 10 internet kullanıcısından 4’ü reklam ya da satış kampanyalarına dair alt yazı, açıklama, dipnot vb. türden içerikleri çoğunlukla okumamaktadır.
* Araştırma, her 10 kişiden 7’sinin alışveriş platformlarında yer alan indirimli fiyatların gerçeği yansıtmadığını düşündüklerini gösterirken her 10 kişiden 4 ’ünün alışveriş platformlarında mal ve hizmetlere dair yanıltıcı indirim oranları ve yanıltıcı fiyatlarla karşılaştığını göstermektedir.
* Sosyal medya davranışlarına yönelik ayrı bir bölüm bulunan raporda; tüketicilerin sosyal medya kullanım amaçlarında alışveriş yapma oranının %30 olduğu ve en çok alışveriş yapılan sosyal medya platformlarında ilk sırada sosyal medya platformunu Instagram’ın yer aldığı görülmektedir. Neredeyse her iki kişiden biri sosyal medya alışverişlerinde mağduriyet yaşarken, yaşanılan mağduriyet kaynaklarında yanıltıcı reklamların yanı sıra ünlü veya influencer (sosyal medya etkileyicisi) yönlendirmesine bağlı mağduriyet oranının %25,4 olması dikkat çekmektedir.
* Proje kapsamında; dijital ortamlarda tüketicilere yönelik yeni nesil reklam ve ticari uygulamalara ilişkin tespit edilen sorunlara yönelik tüketicilerin dijital ortamlarda etkin bir şekilde korunmasını sağlamak üzere gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ve akabinde bu yeni düzenlemeler hakkında tüketicinin bilinçlendirilmesi ve sektörel farkındalığın artırılması eylemleriyle birlikte Proje’nin 2024 yılında tamamlanması planlanmaktadır. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
ALDATICI İLAN VE REKLAMLARA CEZA UYGULANIR!
Aldatıcı ilan ve reklamlara ceza uygulanır. Siz de gördüğünüz aldatıcı veya yanıltıcı ilanları Reklam Kuruluna şikayet etmelisiniz.
DİKKAT! GOOGLE’DA İLK ÇIKAN REKLAM SPONSORLU LİNKLER DOLANDIRICILIK OLABİLİR
PTT kargo ile gönderdiğiniz kargonun teslimini sorgulamak için arama motorunda ilk karşınıza gelen ve reklam uyarısı olan link DOLANDIRICILIK eylemi. Barkodu sorguladığınızda ödeme yapmanız isteniyor. Tuzağa düşmeyin.
VELİLERE ÖZEL KAZIK
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, velilerin çoğunun çocuklarının eğitim aldığı kurum ile karşı karşıya kalmak istemediğini ancak ‘dayatma’ ile sunulan ek ürün- hizmet ücretlerinin geri alınabileceğini söyledi. Ağaoğlu, “6502 sayılı Tüketici Kanunu’nun 7. maddesinde, özel okulun ‘dayatma’ ile sattığı yani sipariş edilmeyen yemek, etüt, kitap gibi ürün ve hizmetler için satıcının hak iddia edemeyeceği, veli bu ek hizmetleri almış, kullanmış ve kullanırken sessiz kalmış olsa dahi bunun ‘kabul’ anlamına gelmediği açıkça belirtilmiştir” ifadelerini kullandı.
NURTEN SIRMA – RESMİ GAZETEDE YAYINLANAN GLUTEN KARARI HUSUSUNDA ULUSAL KANALDA KONUŞTU
Zincir marketlerde yeni dönem… Glutensiz gıda satışı artık zorunlu. Tükonfed Gıda Denetim Uzmanı Nurten Sırma Ulusal Kanal’da değerlendirdi.
AĞAOĞLU: ”EMEKLİ HACİZ KONMASINI KABUL ETSE BİLE GEÇERLİ DEĞİLDİR.”
Bankaların promosyon ile ilgili yanlış uygulamalarına değinen Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, bankaların kredi çekilmesinden dolayı maaş alacağı bankanın değiştirilmesine engel çıkarılamayacağını belirtti. Ağaoğlu: “Yargıtayın kararına göre, emekli maaşı haczi kabil olmayan bir varlıktır. Teminat olarak alınmaz. Hatta istisnasını da söylüyor: Nafakada, SGK alacağı hariç ancak 4’de 1’ini alabiliyor. Ayrıca Yargıtay, emeklinin rıza gösterip, maaşına bloke konulmasını ve teminat gösterilmesini talep etse bile geçerli değildir” dedi.
BAKAN TEKİN’DEN ÖZEL OKULLARA: KENDİLERİNİ UYARIYORUZ
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, özel okulların ara sınıflarında yapılacak zam oranının yönetmelik hükümlerinin belli olduğunu, bunun üzerinde zam yapılamayacağını söyledi. Tekin, okulların başlangıç fiyatlarını belirleme yetkisinin ise kendilerinde olduğunu aktardı. Tekin, “Özel okul temsilcileriyle görüştük. Kendilerini uyarıyoruz” dedi.
Tüketici Başvuru Merkezi
Hazırlayan: Av. Melis YUMUŞAK
Bir yanıt bırakın