Olası büyük Marmara depreminin yakın olduğu ve ülke ekonomisine çok büyük telafi edilemeyecek bir zarar vereceğinin bilim adamları tarafından ortaya konduğu gerçeğinden yola çıkarak iki ana konuda dikkatinizi çekmek istiyorum.
Bunlardan bir tanesi konut sigorta oranının Marmara Bölgesi’nde % 25’ler civarında olduğunu biliyoruz, ne yapıldıysa konut sigortalılık oranı yükselmiyor. Zorunlu deprem sigortasında ise bu oran % 55 civarında.
Devletin üzerindeki ve vatandaşın üzerindeki yükü azaltabilmek için aynı TARSİM kapsamında Tarım sigortalarında primin yarısı devlet tarafından ödendiği gibi benzer modelin konut poliçelerinde uygulanması gerekiyor.
Konut poliçelerinin bir kısmının devlet tarafından sübvanse edilmesi gerekiyor. Hatta sigortalı ödediğin kısım kadarını da vergiden düşebilmeli. Özellikle risk derecesi yüksek olan bölgelerde Depremden etkilenmesi muhtemel yerlerde ise zorunlu olması gerekiyor.
YARISININ DEVLET KATKISI İLE KARSILANDIĞI MODEL
İstanbul’da bugün konut poliçesi yıllık 3.000-3.500 lira civarında, aya bölündüğünde ise sadece 300-350 lira olmaktadır.
Bu 3.500 liranın 1.750 lirasını Devlet 1.750 TL’yi vatandaş ödediği durumlarda ortaya çıkacak avantajı Kahramanmaraş depremi örneği ile vermemiz gerekirse;
Kahramanmaraş depreminde toplam 103 milyar dolarlık kaybın sadece 5 milyar dolarını sigorta sektörü karşıladı. 98 milyar doları devletin cebinden çıktı. Primin yarısında devlet katkısı yapılmış olsaydı, sigorta sektörü 5 milyar dolar yerine 45 milyar dolar ödeyecekti. Bütçe üzerindeki yük 40 milyar dolar daha az olacaktı. Bu prim ve vergi desteğine karşılık olası bir hasar da çok daha az maliyetle karşı karşıya kalıp yükü çok geniş bir zamana da yaymış olunacaktı.
KOBİLER DE DESTEKLENMELİ
Benzer desteğin KOBİ’lerde de verilmesi gerekiyor. KOBİ’ler de sigortalılık oranı çok düşük, olası bir depremde küçük orta boy işletmelerin önemli oranda etkilenip ülke ekonomisine vatandaşların geleceğini ciddi darbe vuracağı kaçınılmaz.
Neden KOBİ’lerde yangın ve doğal afetlerde prim desteği verilmiyor?
Örneğin Yıllık prim 40.000 liraya kadar çıkıyorsa bir kısmı devlet tarafından karşılanabilir. Her hâlükârda daha sonra ortaya çıkacak zarardan çok daha düşük bir yük yaratacak devletin üzerindeki yükü önemli ölçüde azaltacaktır.
Turusan Bağcı
TÜKONFED Sigorta Komisyon Başkanı
